gazeta „obywatelska” Kornela Morawieckiego
Ludzie budują za dużo murów, a za mało mostów.
Isaac Newton (1643 – 1727)
Ku rozwadze
Polski rząd i opozycja, media i elity nastawiają Polaków przeciwko Rosjanom.
Rosyjski rząd, media i elity nastawiają Rosjan przeciwko Polakom. Komu to służy?
Nam z pewnością nie.
Sztuką jest umierać dla ojczyzny, ale największą sztuką jest dobrze żyć dla niej.
Kard. Stefan Wyszyński (1901-1981)
Znak ofiary
Europa rosła w blasku krzyża. Wspaniałe dokonania europejskich społeczeństw i narodów, takie jak: nauka, edukacja, sztuka, technika, organizacja, wolny rynek, demokracja, powstawały w chrześcijańskim otoczeniu pod wielkim nakazem miłości.
Dziś z tych dokonań korzysta cała ludzkość, wszystkie kręgi cywilizacyjne.
Niedawno władze niemieckiego landu Bawarii postanowiły, że w podległych im lokalach zawisną krzyże. W Bawarii, podobnie jak w Niemczech i w Europie, tradycyjna wiara słabnie. Lokalny rząd tłumaczy, że krzyż „oznacza kulturową tożsamość kraju”, reprezentuje miłosierdzie, człowieczą godność i tolerancję.
Przed laty pisałem, że krzyż powinien stać się godłem Europy. Mieszkańcy Bawarii wskazują nam, Polakom, nam, Europejczykom właściwą drogę.
Sprawiedliwość jest silniejsza nawet od prawa.
Menader (342 p.n.e – 291 p.n.e)
„Być” czy „mieć”?
Zaczęło się od „być”. By „być” konieczne było „mieć”: pożywienie, okrycie, schronienie. Teraz to „mieć” staje się użyciem, rozbuchaną konsumpcją. Ponad 30 lat temu w Zasadach Ideowych i Programie Solidarności Walczącej pisałem:
„Obecny rozwój cywilizacyjny prowadzi do łatwiejszego dostępu do coraz wyszukańszych dóbr przez wciąż rosnącą populację, poszerza możliwości indywidualnych i społecznych wyborów.
Przy pewnym poziomie zabezpieczenia materialnych potrzeb i nawet w miarę ich wzrostu, przewagę zyskują potrzeby duchowe, intelektualne. Nad „mieć” i „używać” zaczynają przeważać „widzieć” i „uczestniczyć”. Te tendencje – dominacja nauki i wynalazczości nad produkcją, twórczości i właściwych stosunków międzyludzkich nad kapitałem – są już wyraźne w krajach wchodzących w erę cywilizacji informatycznej. Cywilizacji, która jak żadna przed nią, pozwala na łączność i zbliżenie ludzi i kultur.
Może ten cywilizacyjny zwrot, – otwierający nowe horyzonty, stawiający nowe wyzwania, pozwoli załagodzić dotychczasowy podział na biednych i bogatych i następnie przejść nad nim do porządku”.
Przystoi walczyć w obronie praw wolności, ojczyzny.
Cyceron (106 p.n.e-43 p.n.e)
Zbiorowa wina
Co to takiego? Modlimy się: „I odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom”. Odpuść mnie, tobie, jemu czy nam, naszej wspólnocie.
Zachód jest spersonalizowany. Za chrześcijaństwem, gdzie mnie, ciebie czeka Niebo albo Piekło, zbawienie albo potępienie. W zależności od tego, jak postępujesz. Ty – indywidualnie.
Temat powraca w związku z najnowszą historią. Kto odpowiada za II wojnę światową? Za zagładę Żydów? Zasadniczo – Żydów polskich. Nie tylko dlatego, że to oni stanowili ponad połowę żydowskich ofiar. Na terenie II Rzeczpospolitej kontynuowana była kultura, duchowość żydowska, tu żył język jidysz i kwitła tradycja narodu wybranego. Stąd Żydzi zasiedlili Palestynę, budowali zręby nowego Izraela.
Kto winien jest tamtej nieludzkiej zbrodni Holokaustu? Poszczególni Niemcy, naziści czy cały naród niemiecki? Poszczególni Polacy, szmalcownicy czy naród polski? A ci Żydzi, którzy pomagali Niemcom realizować ich straszny plan – liczne Judenraty, Żółta Policja, Sonderkommanda? I tak dochodzimy do absurdu. Oskarżamy Żydów o zagładę Żydów. Nonsens.
Winiąc konkretne osoby, które uczestniczyły w niemieckiej zbrodni, nie dotykamy sedna rzeczy. Te osoby najczęściej też były ofiarami. Z tego zwierzęcego strachu o siebie, o swoich bliskich. Niektórzy Polacy się hańbili, ale naród polski zachował się bohatersko. Niektórzy, nieliczni Niemcy zachowali się godnie, ale naród niemiecki się zhańbił. Tak trzeba oceniać moralną rzeczywistość II wojny światowej.
Gdy przyczynisz się do podboju, zniszczenia jakiejś społeczności, to twoje osobiste zasługi: pracowitość, ofiarność, fachowość, wiedza, dbałość o rodzinę, o swój naród, służą złu. Tak jak są zbiorowe osiągnięcia na skalę lokalną, a nawet globalną, czym np. była Solidarność, tak też są zbiorowe grzechy. Co więcej, tak jak nikt z nas nie jest bez grzechu, tak też nie ma wspólnoty bez winy.
Dążenie do lepszych społecznych i międzynarodowych rozwiązań jest ważniejsze od dążenia osobistego, szczęścia czy wiecznego zabawienia.
Świata nie budujemy indywidualnie, budujemy wspólnie.