Obywatelska, nr 221, 19.06-2.07.2020 r.
O patriotyzmie gospodarczym, rozwiązaniach dla gospodarki po kryzysie i otwarciu rynków kapitałowych dla średnich firm mówi Grzegorz Gorczyca działacz społeczny, członek fundacji Nasz Kraków w rozmowie z Małgorzatą Orczewską.
Jakie czynniki zadecydują ostatecznie o skali kryzysu w polskiej gospodarcze po pandemii?
O pozycji państwa decyduje siła jego gospodarki, dlatego w odpowiedzi na dzisiejszy kryzys szereg państw będzie prowadzić politykę protekcyjną, jawnie lub ukrycie faworyzując „swoje” przedsiębiorstwa.
Czy w przypadku państw UE może oznaczać to podważanie i redukcję wspólnego rynku, na rzecz rynków narodowych?
Jedną z dróg wychodzenia z kryzysu jest zwiększenie krajowego popytu na rodzime produkty. Warto zauważyć, że poczucie potrzeby kupowania głównie towarów krajowych rośnie w okresach kryzysowych. Jeśli pojawia się zjawisko preferowania produktu oferowanego przez polskiego producenta lub usługę świadczoną przez polskiego usługodawcę, to mamy patriotyzm konsumencki, a nie redukcje wspólnego rynku. Jeśli mamy możliwość wyboru z kilku jakościowo podobnych produktów różnego pochodzenia, warto zdecydować się na patriotyczny zakup.
Czym jest patriotyzm ekonomiczno-gospodarczy?
Patriotyzm dawniej pojmowany był wąsko i ograniczał się do fizycznej obrony Ojczyzny. Dziś patriotyzm ekonomiczno-gospodarczy, jest rozumiany jest jako opracowanie programu uczciwego i świadomego promowania własnej gospodarki i firm. Patriotyzm ekonomiczny wyrażają przedsiębiorcy , którzy poprzez swoją działalność poprawiają polską rzeczywistość gospodarczą przez wprowadzenie innowacyjności, zwiększając siłę polskiej gospodarki.
Jakie korzyści osiągnie gospodarka z patriotyzmu gospodarczego? Czy patriotyzm gospodarczy pokona przepisy unijne?
Musimy pamiętać, że to nie przepisy i władza decyduje o sukcesie bądź porażce firm, lecz konsument. Żadne, nawet najbardziej restrykcyjne przepisy stworzone przez unijnych urzędników, nie zagrożą istnieniu polskich firm, jeśli zdecydowanie będziemy preferować produkty i usługi polskie. Poczucie patriotyzmu konsumenckiego należy wzbudzać u konsumentów, bo ostatecznie to konsument decyduje , czy podatki trafią do budżetu i gospodarki polskiej.
Mija trzeci miesiąc restrykcji sanitarnych. Czy brak planu działania i daty całkowitego odmrożenie gospodarki powinno niepokoić?
Trzeba mieć świadomość, że czas trwania całkowitego lub częściowego zamrożenia gospodarki będzie kluczowym determinantem kondycji wszystkich polskich przedsiębiorstw. Jeśli całkowite odmrożenie nastąpi w najbliższych tygodniach, to większość firm będzie w stanie- mimo wielu trudności – wrócić na ścieżkę rozwoju. Jeżeli jednak obecna sytuacja będzie trwała dłużej, to może istotnie wpłynąć na strukturę gospodarki – część firm zniknie lub zmieni skalę działalności, a ich rynki zostaną w przyszłości przejęte przez inne podmioty, niekoniecznie polskie.
Jaki procent PKB Polski tworzą przedsiębiorstwa średnie i małe ? Czy dotychczasowy poziom inwestycji przedsiębiorstw gwarantuje dalszy rozwój gospodarczy?
Przedsiębiorstwa tworzą 75% wartości dodanej brutto w Polsce, w tym 30 p.p. to efekt działania mikrofirm, a prawie 25 p.p. – firm dużych. Pozostałe ponad 20 p.p. wartości dodanej tworzą firmy małe i średnie. Specyfika polskiej gospodarki jest taka, że wytworzyło 70% firm małych i mikrofirm. Nadreprezentacja w naszej gospodarce mikrofirm, powoduje procentowo niski poziom inwestycji. Niezbędnym warunkiem rozwoju jest zwiększenie inwestycji ze strony małych i średnich firm. Bez znaczącego podniesienia poziomu inwestycji prywatnych nie da się zwiększyć wartości dodanej produkcji zaawansowanej technologicznie.
Jaką rolę w pokonaniu obecnego kryzysu mogą odegrać rynki kapitałowe?
Otwarcie rynków kapitałowych dla dużych i średnich firm, stanowić może skuteczne działanie w kierunku dekapitalizowania i pozyskania długoterminowych inwestorów. Długoterminowe oszczędności mogą stanowić ważne źródło wsparcia inwestycji w gospodarce.
Czy kondycja sektora bankowego w Polsce powinna niepokoić?<?b>
Zyskowność sektora bankowego już od kilku lat jest niższa niż sektora przedsiębiorstw niefinansowych i nie wystarcza do pokrycia kosztu wynajmu kapitału. W okresie ostatnich trzech miesięcy akcje banków (WIG-Banki) straciły ponad 1/3 wartości, podczas gdy WIG stracił 5 proc, a spółki branży motoryzacyjnej, która najbardziej ucierpiała w trakcie zamrożenia gospodarki, straciły 8 proc. (WIG-Moto).
Jakie działania należy podjąć w zaistniałej sytuacji, aby skutecznie złagodzić skutki kryzysu w sektorze bankowym i gospodarce?
Istnieje potrzeba wypracowania mechanizmu alokacji finansowej, aby środki dystrybuowane przez banki trafiały tam, gdzie będą mogłyby być najbardziej efektywnie wykorzystane. Kluczowym kryterium sukcesu polskiej gospodarki będzie przede wszystkim to, czy przedsiębiorstwa prywatne zaczną inwestować, nie tylko w kilku rosnących dziś szybko sektorach.
Inwestycje są siłą napędową każdej gospodarki. Czy kryzys ograniczył rządowe inwestycje w Polsce?
Obecny rząd stawia na inwestycje ogólnopolskie i lokalne. Budowa Centralnego Poru Komunikacyjnego i budowa kanału żeglugowego na Mierzei Wiślanej to inwestycje, które są kołem zamachowym dla polskiej gospodarki na skalę ogólnopolską. Program Fundusz Dróg Samorządowych dysponujący kwotą 6 mld zł. przeznaczony jest dla inwestycji w drogi lokalne. Program Kolej Plus, to szereg inwestycji umożliwiających przywrócenie lub budowę nowych połączeń kolejowych do większych miast.
Sytuacja Jednostek Samorządu terytorialnego w sytuacji po pandemii jest trudna. Czy samorządy sobie poradzą?
Dochody samorządów są niższe niż zakładano. Jednak wprowadzane są programy, które stanowią wsparcie finansowe dla samorządów. Pomoc rządu dla samorządów jest realizowana w ramach min, tarcz. Inwestycje prowadzone przez samorządy w ramach zadań własnych stanowią istotny procent wszystkich inwestycji w gospodarce polskiej. W sytuacji kryzysu, wsparcie rządowe dla inwestycji samorządowych leży w interesie gospodarki jako całości. Inwestycje samorządowe to poprawa koniunktury gospodarczej, miejsca pracy i ogromne środki na inwestycje. Jednak wsparcie dla samorządów musi być równolegle prowadzone z przeglądem i zmianami ustaw samorządowych, także w zakresie sprawowanego nimi nadzoru.
W obecnej sytuacji, samorządy zmuszone będą do wdrożenia programów oszczędnościowych. W pierwszej kolejności winny one zoptymalizować wydatki na wynagrodzenia, utrzymanie urzędu i spółek miejskich.
Konsumenci preferując produkty i usługi polskie, generują zwiększone zapotrzebowanie konsumpcji krajowej, przekładającej się na wzrost zamówień i rozwój gospodarczy. Przedsiębiorcy wprowadzając innowacyjność i poszerzając działalność zwiększają siłę polskiej gospodarki. Inwestycje samorządowe i centralne stanowią koło napędowe dla gospodarki po kryzysie pandemii.
Opracował: Janusz Baranowski – Tatar Polski, twórca Solidarności, potomek Powstańców Styczniowych, Legionistów, Generałów, Harcerzy, Szarych Szeregów, Żołnierzy Wyklętych